ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟ κ. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟ ΓΙΑ ΤΟ ΕΚΑΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ

Ο υφυπουργός εργασίας, ως έγκριτος νομικός και υπερασπιστής των εργαζομένων στα δικαστήρια, όσο δικηγορούσε, γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα ότι η κοινωνική ασφάλιση ανάγεται σε συνταγματικό δικαίωμα με βάση το άρ. 22 παρ. 5Σ., σύμφωνα με το οποίο το κράτος μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων.

Ως κοινωνικό δικαίωμα μπορεί να περιορίζεται, αλλά όχι να καταργείται ή να προσβάλλεται η ουσία του. Το άρ. 22 παρ. 5Σ. κατοχυρώνει, λοιπόν, ένα βασικό επίπεδο ασφαλιστικής προστασίας και αξιοπρεπούς διαβίωσης.

Του Δημ. Κρίτσανου. Δικηγόρου

Με την αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης, που εκπορεύεται σε ένα κοινωνικό κράτος δικαίου από το αίτημα για μη αιφνίδια κατάργηση ενός δικαιώματος ή για μη ανατροπή μιας ώριμης προσδοκίας, επέρχεται περιορισμός στην ελευθερία του νομοθέτη στην αιφνίδια κατάργηση ενός δικαιώματος ή στην ανατροπή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης που ο ασφαλισμένος επέδειξε στη σταθερότητα του ασφαλιστικού καθεστώτος. Οι ασφαλιστικές ρυθμίσεις αποτελούν αφετηρία θεμελιακών επιλογών ζωής για το άτομο, με συνέπεια η αιφνίδια αμφισβήτηση των προσδοκιών και σχεδιασμών του ατόμου να επιφέρει δυσμενείς συνέπειες στο άτομο και την οικογένειά του.

Η αρχή της εμπιστοσύνης τίθεται σε κίνδυνο μέσω της υιοθέτησης δυσμενέστερων νόμων που είτε θίγουν γεγενημένα δικαιώματα είτε προσβάλλουν ασφαλιστικές προσδοκίες.

 Η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα ψήφισε τον νέο ασφαλιστικό νόμο, για τις συνέπειες του οποίου σε κάθε κλάδο εργαζομένων και συνταξιούχων θα δημοσιεύσουμε καθημερινά άρθρα με παραδείγματα, με το άρθρο 92 του ν. 4387/2016 (ΦΕΚ 85,Α) Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων - ΕΚΑΣ και με την με από, 1/6/2016 Αριθ. Πρωτ.:Φ.80000/οικ.22102/922 από 2/6/2016 εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας και κοινωνικής ασφάλισης και κοινωνικής αλληλεγγύης «Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 92» διευκρινίζει τα θέματα που σχετίζονται με το ΕΚΑΣ.

Ο δε ο υφυπουργός Εργασίας κ. Πετρόπουλος από το βήμα της Βουλής, προσπαθεί να μας πείσει ότι καλά το πράττει η κυβέρνηση.

Δήλωσε μάλιστα ότι δεν καταλαβαίνει την «αναστάτωση» από την κατάργηση του ΕΚΑΣ, αφού ήταν γνωστό πως θα εφαρμοστεί το μέτρο.

Παράλληλα ο υφυπουργός Εργασίας υποστήριξε ότι το ΕΚΑΣ «επινοήθηκε» από τις προηγούμενες κυβερνήσεις για να εξυπηρετήσει προεκλογικές σκοπιμότητες και πως «σήμερα οι τεχνικοί λόγοι καταβολής του ΕΚΑΣ δεν υφίστανται πια», επισημαίνοντας ότι η μείωση θα είναι πρόσκαιρη και θα αναστραφεί και τα εισοδήματα θα ενισχυθούν από την επιδιωκόμενη ανάπτυξη.

Μετά το τρικ της καταβολής 11 αντί 12 επικουρικών συντάξεων, με την εφαρμογή για πρώτη φορά της «δεδουλευμένης παροχής» οπότε η επικουρική σύνταξη του Ιουνίου του 2016 θα καταβληθεί στις 4/7/2016 ,άρα στο τέλος οι συνταξιούχοι θα πληρωθούν 11 αντί 12 επικουρικές συντάξεις και ο υφυπουργός δεν καταλαβαίνει την αναστάτωση από την σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ.

Όμως ήδη 145.000 συνταξιούχοι έχασαν οριστικά το ΕΚΑΣ.

Με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 92 του ν. 4387/2016 (ΦΕΚ 85, Α) επέρχονται περικοπές στο ΕΚΑΣ που κυμαίνονται από 30 έως και 230 ευρώ για άλλους 230.000 δικαιούχους.

Έτσι τέσσερις στους δέκα δικαιούχους του ΕΚΑΣ χάνουν οριστικά το επίδομα από σήμερα, ενώ με βάση και το 3^ο μνημόνιο μέχρι το 2020 θα καταργηθεί εντελώς.

Πώς αναπληρώνεται όμως αυτή η απώλεια εσόδων;

Οι δικαιούχοι του ΕΚΑΣ ανέρχονταν στους 375.000 και έτσι σε πρώτη φάση θα το χάσουν 145.000 δικαιούχοι, ενώ οι υπόλοιποι 230.000 θα δεχθούν περικοπές από 30 ευρώ έως και 230 ευρώ, διότι αλλάζουν τα εισοδηματικά κριτήρια χορήγησης του.

Σύμφωνα με το Άρθρο 92΄ του Ν. 4387/2016

1. Από 1.1.2016 και έως τις 31.12.2019 το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ). Για την καταβολή του επιδόματος πρέπει να πληρούνται αθροιστικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α. Να έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους. Για τους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, καθώς και για τα τέκνα που λαμβάνουν σύνταξη λόγω θανάτου του γονέα τους, δεν απαιτείται η συμπλήρωση ορίου ηλικίας.

β. Το συνολικό καθαρό ετήσιο εισόδημα τους από συντάξεις (κύριες, επικουρικές και βοηθήματα καταβαλλόμενα σε χρήμα), μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα, να μην υπερβαίνει το ποσό των επτά χιλιάδων εννιακοσίων εβδομήντα δύο (7.972) ευρώ.

Για τον προσδιορισμό του εισοδήματος αυτού δεν λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που αντιστοιχούν στη σύνταξη αναπήρων, θυμάτων πολεμικής περιόδου και κατά την εκτέλεση της στρατιωτικής υπηρεσίας, θυμάτων τρομοκρατίας, καθώς και στα προνοιακά βοηθήματα.

γ. Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα του συνταξιούχου να μην υπερβαίνει το ποσό των οκτώ χιλιάδων οκτακοσίων ογδόντα τεσσάρων (8.884) ευρώ.

δ. Το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα να μην υπερβαίνει το ποσό των έντεκα χιλιάδων (11.000) ευρώ.

Τα παραπάνω ποσά, των περιπτώσεων β΄, γ΄ και δ΄, αφορούν εισοδήματα που δηλώθηκαν κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος.

ε. Το συνολικό ακαθάριστο ποσό κύριας και επικουρικής σύνταξης που καταβάλλεται κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και τα πάσης φύσεως επιδόματα να μην υπερβαίνει τα εξακόσια εξήντα τέσσερα (664) ευρώ.

Για κάθε έτος, αρχής γενομένης από 1.1.2017 και μέχρι 31.12.2019, εξετάζεται το καταβαλλόμενο ως ανωτέρω ποσό συντάξεων κατά το μήνα έκδοσης της υπουργικής απόφασης της παραγράφου 4 ή το δικαιούμενο ποσό συντάξεων κατά τον πρώτο πλήρη μήνα συνταξιοδότησης, αν η συνταξιοδότηση χωρεί μετά την έκδοση της υπουργικής απόφασης.

στ. Προκειμένου περί αλλοδαπών, να διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα.

2. Ποσά Επιδόματος:

α. Για συνολικά ποσά εισοδήματος από συντάξεις (κύριες και επικουρικές) μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα ή βοηθήματα και μέχρι επτά χιλιάδες διακόσια δεκαέξι (7.216,00) ευρώ καταβάλλεται επίδομα διακόσια τριάντα (230) ευρώ μηνιαίως.

β. Για συνολικά ποσά εισοδήματος από επτά χιλιάδες διακόσια δεκαέξι και ένα λεπτό (7.216,01) ευρώ και μέχρι του ποσού των επτά χιλιάδων εννιακοσίων εβδομήντα δύο (7.972,00) ευρώ καταβάλλεται ποσό μηνιαίου επιδόματος (Ε.Κ.Α.Σ.), σύμφωνα με τα παρακάτω:

αα. Από επτά χιλιάδες διακόσια δεκαέξι ευρώ και ένα λεπτό (7.216,01) ευρώ και μέχρι του ποσού των επτά χιλιάδων πεντακοσίων δεκαοκτώ (7.518,00) ευρώ ποσό εκατόν εβδομήντα δύο ευρώ και πενήντα λεπτών (172,50).

ββ. Από επτά χιλιάδες πεντακόσια δέκα οκτώ ευρώ και ένα λεπτό (7.518,01) και μέχρι του ποσού των επτά χιλιάδων επτακοσίων είκοσι (7.720,00) ευρώ, ποσό εκατόν δέκα πέντε (115,00) ευρώ.

γγ. Από επτά χιλιάδες επτακόσια είκοσι ευρώ και ένα λεπτό (7.720,01) και μέχρι του ποσού των επτά χιλιάδων εννιακοσίων εβδομήντα δύο (7.972,00) ευρώ, ποσό πενήντα επτά ευρώ και πενήντα λεπτών (57,50).

γ. Τα ίδια ως άνω ποσά επιδόματος χορηγούνται και στους συνταξιούχους αναπηρίας που λαμβάνουν πλήρη σύνταξη.

δ. Στους συνταξιούχους γήρατος και αναπηρίας που λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη, καθώς και σε όσους συνταξιούχους δεν θεμελιώνουν αυτοτελές δικαίωμα συνταξιοδότησης με χρόνο ασφάλισης που έχουν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα, το επίδομα ισούται με τα 2/3 των ανωτέρω ποσών. Για τους τελευταίους η διαφορά του 1/3 ποσού Ε.Κ.Α.Σ. που τυχόν δεν είχε καταβληθεί πριν από την έναρξη ισχύος της παρούσας διάταξης, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, δεν χορηγείται.

Προκειμένου για συνταξιούχους λόγω αναπηρίας, οποιαδήποτε μεταβολή στο ποσοστό αναπηρίας του δικαιούχου εντός του ίδιου ημερολογιακού έτους, στο οποίο καταβάλλεται το Ε.Κ.Α.Σ., δεν επιφέρει οποιαδήποτε μεταβολή στο ποσό του επιδόματος.

Από την ανάγνωση των παραπάνω διατάξεων γίνεται φανερό ότι χάνουν οριστικά το ΕΚΑΣ με την πληρωμή των συντάξεων του Ιουλίου:

1. Όσοι λαμβάνουν μηνιαία ποσά από κύρια και επικουρική σύνταξη πάνω από 664 ευρώ.

2. Όσοι ελάμβαναν σύνταξη πάνω από 706 ευρώ έπαιρναν μέχρι τον προηγούμενο μήνα ΕΚΑΣ 30 ευρώ. Αυτή η κατηγορία λόγω αλλαγής των εισοδηματικών κριτηρίων θα χάσει οριστικά το ΕΚΑΣ.

Δηλαδή για ποσά κύριας σύνταξης άνω των 664 ευρώ το μήνα (μεικτά) και μεικτό ετήσιο εισόδημα 11.000 ευρώ (μαζί με τον/την σύζυγο) περικόπτεται το ΕΚΑΣ

Ως προς τους χαμηλοσυνταξιούχους που ελάμβαναν το επίδομα αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ) από 30 έως 230 ευρώ, θα χάσουν το βοήθημα περί τις 75.000 αυτών. Και σταδιακά, μέχρι το 2019, θα το χάσουν και οι υπόλοιποι 295.000 συνταξιούχοι των κατωτάτων ορίων

Τον Δεκέμβριο του 2016 θα καθοριστούν τα νέα (για το ΕΚΑΣ του 2017) κριτήρια χορήγησης του επιδόματος με αποτέλεσμα να αποκλειστούν και άλλοι δικαιούχοι (διότι γίνονται αυστηρότερες οι προϋποθέσεις χορήγησης διότι μειώνεται το όριο κάτω των 664 ευρώ και το άθροισμα του οικογενειακού εισοδήματος πολύ κάτω των 11.00 ευρώ).

Δηλαδή στην τριετία 2017-2019 θα αποκλειστούν από το ΕΚΑΣ περίπου 300.000 δικαιούχοι, δηλαδή 100.000 δικαιούχοι κάθε χρόνο. Έτσι τα επόμενα χρόνια θα περιορίζεται συνεχώς ο αριθμός των δικαιούχων (360.000 χαμηλοσυνταξιούχοι άνω των 65 ετών και με ποσοστά αναπηρίας άνω του 80% έως πρόσφατα) και θα καταργηθεί πλήρως το 2020.

Στα δε ζευγάρια συνταξιούχων που λαμβάνουν την κατώτατη σύνταξη του ΙΚΑ χωρίς επικουρική, αλλά λαμβάνουν και οι δυο ΕΚΑΣ ύψους 230 ευρώ, επειδή το οικογενειακό πλαφόν ξεπερνά τις 11000 € θα κοπεί τελείως το ΕΚΑΣ και έτσι θα χάσουν πάνω από 5 συντάξεις το χρόνο

Έτσι για την λήψη της παροχής απαιτείται οι συνολικές μηνιαίες αποδοχές από κάθε σύνταξη (κύρια, επικουρική, χηρείας κ.λπ) να μην υπερβαίνει τα 664 ευρώ και το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα να περιορίζεται κάτω των 11.000 ευρώ.

Όμως, όσοι χάσουν το επίδομα, με συνέπεια την μείωση των μηνιαίων εσόδων τους, θα έχουν αύξηση και στη φαρμακευτική δαπάνη, διότι η συμμετοχή αυξάνεται στο 25% κάτι που πλήττει διπλά την συγκεκριμένη κατηγορία συνταξιούχων.

 Αυτό και αν δεν συνιστά παραβίαση της αρχής της εμπιστοσύνης για την οποία μιλήσαμε παραπάνω, γεγονός που καθιστά αντισυνταγματική την συγκεκριμένη διάταξη.

Επιχειρώντας μια αντιστροφή της πραγματικότητας ο υφυπουργός κ. Πετρόπουλος απαντώντας στον κ. Κατσώτη , βουλευτή του ΚΚΕ τόνισε: «Δεν χαιρόμαστε για την κατάσταση των συνταξιούχων. Το 1996 επινοήθηκε το ΕΚΑΣ και λίγο μετά ήρθαν οι εκλογές. Με το ΕΚΑΣ τότε ήθελαν να κρατούν ομήρους τους συνταξιούχους. Ήταν επίδομα και όχι σύνταξη. Εμείς επιδοτούμε τις χαμηλές συντάξεις με ποσοστό αναπλήρωσης 120%. Επικρατεί παραπληροφόρηση. Όχι ότι δεν υπήρξε μείωση των συντάξεων επειδή έλλειπε το ΕΚΑΣ. Αυτό συνέβη, όμως οι τεχνικοί λόγοι για την καταβολή του ΕΚΑΣ σήμερα δεν υφίστανται. Εξηγώ τα τεχνικά χαρακτηριστικά». Για το ΕΚΑΣ, ο ίδιος πρόσθεσε «Δεν είπα ότι κακώς δόθηκε ενίσχυση στους μιρκοσυνταξιούχους. Είπα ότι αυτό το επίδομα τους κρατούσε σε ομηρία αντί να δοθεί πραγματική λύση σαν και αυτή που δίνουμε σήμερα εμείς. Βάζουμε κανόνες και ενισχύουμε τα χαμηλά εισοδήματα».

Είναι πραγματική η κατάσταση με το ΕΚΑΣ αλλά είναι πρόσκαιρη. Δεν είναι γνωστό το θέμα για την κατάργηση του ΕΚΑΣ; Γιατί τέτοια αναστάτωση; Είναι γνωστά και υλοποιούνται αλλά λαμβάνουμε για την αναστροφή της κατάστασης και να μην έχουμε αρνητικές επιδράσεις στους συνταξιούχους».

Πράγματι ενώ το υπουργείο Εργασίας υποστηρίζει ότι με τον βασικό μισθό των 586 ευρώ και 15 έτη ασφάλισης ο απασχολούμενος θα λάβει μεγαλύτερη σύνταξη απο το προηγουμενο καθεστώς, δηλαδή αντί για 411€ θα παίρνει 413€ αποκρύπτει όμως ότι: με τον παλιό νόμο η μεταβατική περίοδος θα εφαρμόζονταν μετά το 2030 (και έως το 2050) αφού για τα έτη ασφάλισης μέχρι το 2010 θα ίσχυε το προηγούμενο καθεστώς (συνταξιοδότηση με την καλύτερη 5ετία στην τελευταία 10ετία, ποσοστό αναπλήρωσης 2% για κάθε χρόνο κ.λπ.)

Β) Ενώ για όσους έβγαιναν στην σύνταξη στα στο 62^ο έτος με μειωμένη δεν προβλεπόταν μειωμένη βασική-εθνική σύνταξη όπως γίνεται τώρα.

Γ) ότι η ανταποδοτική σύνταξη (που αθροίζεται πάνω στην βασική ή εθνική σύνταξη) με τον νόμο 3863/10 (προηγούμενοι καθεστώς) σε περίπτωση εξόδου στο 62^ο με 15ετία μειωνόταν κατά 30% (6% για κάθε χρόνο πρόωρης εξόδου). Με τον νέο νόμο (4387/16) μειώνεται κατά 40% όλο το ποσό (εθνική σύνταξη και ανταποδοτική).

Επομένως πάει πολύ το υπουργεί εργασίας να ισχυρίζεται ότι υπερασπίζεται τους αδυνάτους, ενώ κόβει το ΕΚΑΣ και φορολογεί τον κατώτατο μισθό ανειδίκευτου εργάτη.

Με το προηγούμενο καθεστώς (Ν. 3863/2010) η κατώτατη σύνταξη μπορεί να ήταν 449 €, ενώ τώρα είναι 477 ευρώ (με 20ετη ασφάλιση στα 586 ευρώ) πλην όμως αυτή δίνεται στο 67^ο έτος, ενώ τα 449 του προηγούμενου καθεστώτος (ν.3863/10) τα έπαιρνε ο δικαιούχος ακόμη και στο 62^ο έτος. Πέραν δηλαδή από το ότι γλύτωνε για 5 χρόνια ασφαλιστικές εισφορές κέρδιζε και συντάξεις για μια 5ετή (από τα 62 στα 67) δηλαδή 27.000 ευρώ παραπάνω.

Έχει δίκαιο επομένως στα όσα τόνισε ο κ. Κατσώτης στον κ. Πετρόπουλο: «Καταργείτε το ΕΚΑΣ και λέτε ότι θα το αναπληρώσετε. Με ποιο τρόπο; Ένα ζευγάρι με εισόδημα 11.016 ευρώ χάνει το ΕΚΑΣ, δηλαδή 5.520 ευρώ το έτος. Γι αυτούς τους 2 μικροσυνταξιούχους ποια η αναπλήρωση των απωλειών; Δεν μπορείτε να λέτε ψέματα συνεχώς. Λέγατε ότι δεν θα μειωθούν οι συντάξεις και οι συνταξιούχοι βλέπουν λιγότερα στο πορτοφόλι τους».

Εμείς από την μεριά μας τονίζουμε και θα συνεχίζουμε να τονίζουμε, την αντισυνταγματικότητα όλων αυτών των διατάξεων.

Δημήτριος Κρίτσανος - Δικηγόρος

Ετικέτα: Ελλάδα-Εργασιακά